Gezonde energie en luchtverontreiniging
LancetCountdown Indicator 3.2 Uitfasering van steenkool
De uitfasering van de opwekking van elektriciteit uit
steenkool is een prioriteit voor de volksgezondheid vanwege de wereldwijde impact hiervan op de volksgezondheid door klimaatverandering en op de lokale gezondheid door luchtverontreiniging
en verontreiniging met zware metalen. [2] Steenkool is verantwoordelijk voor ongeveer 44% van de wereldwijde CO2-uitstoot. [16] De internationale gemeenschap van het Lancet Countdown rapport 2018 vond dat, “sinds 2013 het steenkoolgebruik is gedaald, grotendeels als
gevolg van vermindering
van het verbruik in China, door een grotere efficiëntie bij de opwekking van steenkool en een voortdurend toenemend gebruik van schaliegas in de VS”. [3] Ondanks deze daling was de luchtverontreiniging door fijnstof [PM2,5] in verband met het gebruik van steenkool wereldwijd verantwoordelijk voor ongeveer 464.000
vroegtijdige sterfgevallen in 2015.[3]
Voortijdige sterfgevallen door luchtverontreiniging zijn
voornamelijk te wijten aan ischemische hartziekten, beroerte, chronische obstructieve longziekte, longkanker en acute infecties van de onderste luchtwegen bij kinderen.[17] [18] Uit
de gegevens van de Lancet Countdown blijkt dat de PM 2,5 in Nederland in 2015
leidde tot 8065 doden, waaronder 793 doden door kolengestookte elektriciteitscentrales. [3]
Zoals te zien is in figuur 1, gemaakt met gegevens van de
Lancet Countdown, is het aandeel van het gebruik van steenkool als brandstof in Nederland in de elektriciteitsproductie tussen 2010 en 2015 toegenomen. [3] In mei 2018 heeft de Minister van Economische Zaken en Klimaat Eric Wiebes, aangekondigd dat alle kolengestookte elektriciteitscentrales uiterlijk in 2030 worden gesloten en
dat de twee oudste centrales - de Hemweg en Amer kolencentrales - eind 2024 hun deuren moeten sluiten. [19] Drie van de vijf resterende
installaties in het land zijn pas onlangs in gebruik genomen, respectievelijk in 2015 en 2016, wat betekent dat zij minder dan de helft van hun verwachte levensduur zullen werken. De Nederlandse
overheid heeft
voor de overige kolengestookte elektriciteitscentrales geadviseerd om in de tussenliggende periode hun installaties die geschikt zijn voor elektriciteitsproductie met andere middelen of andere
brandstoffen, zoals duurzame biomassa te stoken.[19] Het verbod op steenkool maakt deel uit van de Nederlandse inspanningen om de
CO2-uitstoot in 2030 met 49% te verminderen. Nederland was in april 2018 een van de zeven lidstaten van de Europese Unie die de EU en de andere lidstaten hebben opgeroepen om hun klimaatambities
voor de lange termijn af te stemmen op de gestelde doelen in de klimaatovereenkomst van Parijs en is lid van de Powering Past Coal Alliance. [20]
Bescherm de gezondheid in Nederland door ervoor te zorgen dat
hetplan van de regering om het gebruik van steenkool in 2030 geleidelijk af te schaffen, wordt uitgevoerd. Deze doelstelling verdient brede steun van de gezondheidszorg en het grote publiek en
devoortgang moet nauwlettend worden gemonitord.
